StoryEditor

Historia uprawy winorośli na ziemiach polskich

25.10.2016., 10:47h
W Polsce uprawa winorośli i produkcja wina ma ponad tysiącletnią tradycję. Zapomniana i zaorana w okresie w komuny, dzisiaj przeżywa swój renesans. 
  • 966 r. – przyjęcie przez Polskę chrześcijaństwa zwiększa znacznie zapotrzebowanie na wino, w celach liturgicznych rzecz jasna. Niedoskonałe środki transportu i metody przechowywania sprawiają, że Polacy podejmują pierwsze próby uprawy winorośli. 
  • I poł. XII w. – w zapiskach arabskiego podróżnika Al-Idrisi, znajdują się informacje o winnicach w okolicach Krakowa. 
  • 1150 r. –  w Zielonej Górze pojawiają się krzewy winorośli, sprowadzają je najprawdopodobniej osadnicy z Flandrii.
  • 1166 r. – książę Henryk Sandomierski sprowadza do Zagości nad Notecią zakon joannitów i nadaje mu winnicę. Zakonnicy budują klasztor i szpital, a przy przy produkcji wina pomaga im trzech specjalistów winiarzy.
  • XII w. – powstają miejscowości takie jak: Winnica, Winiary, Winna Góra, Winnik, co świadczy o wzroście znaczenia winiarstwa na ziemiach polskich.
  • 1203 lub 1204 r. – Henryk Brodaty wydaje dokument, w ktorym wspomina o winiarzu ze wsi Marcinowo, który pracuje na rzecz przyklasztornej winnicy Cysterek z Trzebnicy.
  • 1314 r. – pierwsze udokumentowane wzmianki na temat zielonogórskich winnic.
  • XIV w. – znaczny rozwój polskiego winiarstwa. Uprawą trudnią się głównie mieszczanie, którzy zakładają nowe plantacje i dzierżawią dawne winnice klasztorne i biskupie. Wino zyskuje również na znaczeniu w handlu. Staje się nawet środkiem płatniczym i towarem wymiennym. Produkcja i handel winem stają się zajęciami nader rentownymi. Ośrodki winiarskie koncentrują się wokół miast, takich jak: Kraków, Sandomierz, Płock, Toruń oraz Poznań i Lwów. 
  • XVII/XVIII w. – niestety, zmiany klimatyczne, coraz surowsze zimy, łatwiejszy i tańszy import towarów, a do tego rozpoczynająca się moda na zachodnie produkty przyczyniają się do regresu w polskim winiarstwie. Kolejne wojny i upadek gospodarki zaprzepaszczają możliwości uprawy winorośli.
  • pocz. XIX w. – kolejny kryzys winiarstwa za sprawą plagi szkodnika – filoksery. Masowo zamykane są winnice. Handel winem praktycznie zamiera. Niektórym winnicom znajdującym się w granicach dzisiejszej Polski udaje się przetrwać. Tak dzieje się w przypadku winnic zielonogórskich, gdzie winorośl uprawia się na dużą skalę nieprzerwanie od XII w. do czasów niemalże współczesnych. Okolice Zielonej Góry, Krosna Odrzańskiego i Gubina należą w tym czasie do liczących się regionów upraw na terenie Niemiec. 
  • 1826 r. – powstaje pierwsza wytwórnia win musujących, produkowanych metodą szampańską na terenie Niemiec – piwnice Gremplera. Region dość szybko podnosi się po epidemii filoksery.
  • 1920 r. – pierwsze próby podźwignięcia polskiego winiarstwa. Kilkaset hektarów winnic koncentruje się głównie w zachodniej Wielkopolsce i w okolicach Warki nad Pilicą. 
  • lata 30.XX w. – plantacje powstają na tak zwanym Ciepłym Podolu (dzisiejsza Ukraina), w dolinach Dniestru i Zbrucza. Okolice Zaleszczyk stają się prawdziwym „zagłębiem winiarskim”. Uprawia się wiele znanych odmian, takich jak: Riesling, Pinot Noir, Pinot Blanc, Muscat Ottonel czy Traminer. Nadzieje na podniesienie produkcji po wcześniejszym upadku ostatecznie niweczy wybuch II wojny światowej.
  • 1945 r. – Polska przejmuje ponad 200 ha winnic zielonogórskich wraz z cieszącymi się międzynarodową sławą piwnicami Gremplera. Uprawia się tu nadal tak szlachetne odmiany, jak Riesling, Traminer, Pinot Blanc i Pinot Noir. Po wysiedleniu niemieckich mieszkańców tych terenów, od pokoleń obeznanych z winiarstwem, obszar upraw winorośli szybko się zmniejsza.
  • lata 50.XX w. – Polska wciąż należy do krajów uprawiających winorośl. Winnice wareckie liczą jeszcze około 50 ha upraw szlachetnych szczepów odmiany Traminer, Muskat Ottonel i Chasselas. 
  • 1961 r. – w Polsce pozostaje zaledwie 37 ha winnic. 
  • Lata 60.XX w. – zanik winnic, na który wpływają zarówno powojenne zniszczenia jak i wpływ rządów komunistycznych. Winnice przejmują państwowe gospodarstwa rolne.
  • pocz. lat 80.XX w. – pierwsza próba posadzenia sadzonek winorośli podjęta przez Romana Myśliwca z Jasła. Początek renesansu polskiego winiarstwa. W wyniku wielu prób okazuje się, że w naszym klimacie najlepiej sprawdzać się będą mieszańce. Najbardziej obiecujące odmiany to: Jutrzenka, Bianca, Muscat Odesskij, Hibernal, a z czerwonych: Rondo Regent i Wisznowyji Rannij. Roman Myśliwiec zakłada szkółki, w których zaopatrują się polscy winiarze. Sadzonki rosną w okolicach Sandomierza, w Małopolsce, a nawet na Mazurach.
  • lata 90.XX w. – wzrost zainteresowania winem wśród Polaków, konsumpcja rośnie. Wzrost importu win z całego świata. 
  • 2015 r. – w Polsce zarejestrowanych jest 103 producentów wina, wytwarzają oni łącznie ok. 5 000 hl wina, a ich winnice zajmują obszar prawie 200 ha.
  • 2016 r. – w Polsce zarejestrowanych jest już 152 producentów wina.

Źródło: nasze–wina.pl

 

23. kwiecień 2024 16:46