Okres inkubacji choroby to czas od infekcji do pojawienia się pierwszych objawów. Możliwość wystąpienia chorób na warzywach podczas ich przechowywania zależy od warunków podczas wegetacji. Są to:
- – średnia temperatura, która ma istotny wpływ na zdrowotność warzyw,
- – silne promieniowanie słoneczne powodujące oparzelizny,
- – intensywność opadów deszczu (stymulujących rozwój chorób) pod koniec okresu wegetacji.
Szara pleśń (Botrytis cinerea)
Patogeneza. Choroba groźna w przechowalni. Sprawca może przetrwać zimę w glebie, na martwych resztkach roślinnych, w formie grzybni, sklerocjów i konidiów lub na nasionach. Rozwija się intensywnie przy wysokiej wilgotności powietrza (95–100%). Optymalna temperatura rozwoju grzyba to 18–20°C, infekcja korzeni jest nawet przy 0°C, zazwyczaj w fazie tworzenia zgrubień korzeniowych i przed zbiorem.
Objawy obserwuje się na korzeniach w początkowym okresie przechowywania w postaci brązowych, wodnistych plam.
Ograniczanie choroby. Nie uprawiać marchwi w dużym zagęszczeniu, zaś zbiór przeprowadzać podczas suchej pogody. Do przechowania przeznaczać korzenie zdrowe, nieuszkodzone. Utrzymywać optymalną temperaturę i wilgotność, ponieważ choroba intensywnie się rozwija, gdy temperatura masy warzyw przechowywanych wynosi 3–6°C i następuje kondensacja pary wodnej na ich powierzchni.
Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum)
Patogeneza. Infekcja korzeni sklerocjami zachodzi na polu. Mogą bezpośrednio kiełkować w strzępkę grzybni lub wytwarzać zarodniki workowe, zakażając marchew. Choroba do przechowalni lub kopca dostaje się wraz z zakażonymi korzeniami lub resztkami liści. Typowe objawy to obfity, puszysty biały nalot grzybni. Są na niej czarne sklerocja wielkości ziaren pszenicy. Pierwsze infekcje można obserwować na polu w postaci ciemnobrązowych, wodnistych plam na ogonkach liściowych lub u podstawy liści.
Ograniczanie choroby. Unikać uprawy marchwi w monokulturze lub po roślinach okopowych. Szybko schładzać korzenie po zbiorze z pola. W okresie przedzbiorczym powinno się stosować fungicydy. Usuwać chore korzenie, w przechowalni utrzymywać stałą temperaturę 0°C i wilgotność względną powietrza 95–96%.
Czarna sucha zgnilizna korzeni/alternarioza (Alternaria radicina)
Patogeneza. Choroba mało powszechna, ale groźna. Optymalna temperatura dla rozwoju patogenu wynosi 25–27°C przy umiarkowanej wilgotności powietrza. Grzyb atakuje korzenie spichrzowe, powodując brunatno-czarne, suche, wklęsłe plamy w górnej ich części. Tego typu objawy obserwowane są w czasie przechowywania korzeni marchwi.
Ograniczanie choroby. Stosować 3–4-letnią przerwę w uprawie marchwi na tym samym polu. Ochronę chemiczną rozpocząć od połowy lata. Po zbiorze marchwi należy usuwać z pola liście i inne resztki roślinne, aby nie dopuścić do zimowania patogenu. Podczas zbioru odrzucać korzenie chore. W przechowalni utrzymywać stałą temperaturę 0°C i wilgotność względną powietrza 95–96%.
macka
fot. Sobolewski, Wójcik
