Połyśnica marchwianka (Psila rosae) to muchówka wielkości około 4 mm. Jej tułów i odwłok są błyszczące, czarne, a odnóża żółte. Jaja długości około 0,6 mm, mlecznobiałe. Larwy mają około 7 mm, są walcowate, jasnożółte. Bobówka długości około 5 mm, żółtobrązowa.
Występują dwa pokolenia połyśnicy. Pierwsze pojawia się około 10 maja, drugie na przełomie lipca i sierpnia. Zimują poczwarki – bobówki w glebie. Samice składają jaja do gleby w pobliżu rośliny żywicielskiej. Po 8–14 dniach wylęgają się larwy i zaraz wgryzają się do korzenia, gdzie żerują około 3–4 tygodni.
Połyśnica wyrządza szkody w marchwi, pietruszce, selerze i pasternaku. Larwy pierwszego pokolenia uszkadzając wschodzące rośliny, mogą je zniszczyć całkowicie. Jedna larwa może zniszczyć do 10 roślin. Larwy drugiego pokolenia żerują w starszych roślinach. Drążą pod skórką korzenia płytkie korytarze, które wypełniają czarno-rdzawymi odchodami. Uszkodzone korzenie nie nadają się do przechowywania.
Bawełnica topolowo-marchwiana (Pemphigus phenax) to mszyca dwudomowa, bytująca na marchwi i topoli. Osobniki na liściach topoli mają do 2,5 mm, są szarozielone, a osobniki uskrzydlone przelatujące na marchew są szare. Bezskrzydłe mszyce mają długość do 3 mm i kolor białożółty. Zimują jaja pod korą topoli. Wiosną od 3 do 6 pokoleń rozwija się na liściach topoli. Objawem ich obecności jest galas w centralnej części blaszki liściowej. Pod koniec czerwca uskrzydlone osobniki przelatują na marchew, gdzie rozwija się 6–9 pokoleń mszyc bezskrzydłych. Jesienią uskrzydlone mszyce wracają na topole.
Żerując na korzeniach marchwi, mszyce wysysają soki z nasady bocznych korzonków wyrastających z korzenia palowego. Kolonie są osłonięte białą, watowatą woskowiną („białą watą”). Największe szkody wyrządzają w sierpniu i wrześniu, ponieważ liczebność mszyc szybko wzrasta i hamuje przyrost masy korzenia, który w tym czasie powinien być najbardziej intensywny. Jeżeli bawełnica wystąpi licznie, spadek plonu może dochodzić do 50%. Więcej w numerze 8/2015 WiOM, s. 52-53. dr inż. Maria Rogowska
