Okres inkubacji choroby to czas od infekcji do pojawienia się pierwszych objawów. Możliwość wystąpienia chorób na warzywach podczas ich przechowywania zależy od warunków podczas wegetacji. Są to:
- średnia temperatura, która ma istotny wpływ na zdrowotność warzyw,
- silne promieniowanie słoneczne powodujące oparzelizny,
- intensywność opadów deszczu (stymulujących rozwój chorób) pod koniec okresu wegetacji.
Zgnilizna szyjki cebuli (Botrytis cinerea, B. aclada, B. squamosa, B. alli)
Powoduje największe straty podczas przechowywania. Dochodzi do mięknięcia szyjki cebuli, a na przekroju podłużnym tworzą się ciemnoszare, porażone mięsiste łuski.
Patogeneza. Infekcja cebul zachodzi na polu. Typowe symptomy są po kilkunastu tygodniach od momentu składowania warzyw. Patogen może rozwijać się przy 3–4°C, zaś zahamowanie jego rozwoju następuje przy 0°C.
Ograniczanie choroby. Nasiona zaprawiać zaprawą np. Maxim 480 FS. W okresie wegetacji cebule z siewu opryskiwać fungicydami przed zbiorem co 7–10 dni, lecz nie później niż przed załamywaniem się szczypioru. W przechowalni temperatura powinna wynosić 0–1°C przez cały okres składowania, z zachowaniem wilgotności względnej powietrza 65–75%.
Fuzaryjne gnicie cebuli (Fusarium oxysporum)
Choroba coraz częściej obserwowana na polu. Sprawca choroby powoduje, że wokół piętki tworzy się biały nalot grzybni, różowaty odcień świadczy o zarodnikowaniu grzyba.
Patogeneza. Źródłem infekcji pierwotnej jest zakażona gleba, a także materiał siewny.
Ograniczanie choroby. Zaprawianie nasion fungicydami, zmianowanie pól. Brak środków chemicznych do ochrony cebuli przed fuzariozą. Zabiegi przeciwko zgniliźnie szyjki częściowo ograniczają fuzariozę. W przechowalni zalecana temperatura to 0–1°C, wilgotność względna powietrza 65–75%.
Bakteryjna zgnilizna cebuli
Choroba groźna w latach ciepłych i wilgotnych.
Patogeneza. Porażenie następuje w okresie wegetacji, czemu sprzyjają opady gradu i żerowanie wciornastków. Gnicie cebul obserwuje się w przechowalni. Symptomy choroby to początkowo pojedyncza łuska jakby zaparzona, o nieprzyjemnym zapachu. Trudno zdiagnozować chorobę ze względu na maskowanie chorej łuski przez zdrową, tę na wierzchu. W skrajnych przypadkach cała partia cebul może być porażona po 2–3 miesiącach przechowywania.
Ograniczanie choroby. Przemiennie uprawiać cebulę co 3 lata, a na zainfekowanych plantacjach siać zboża. Dopuszcza się fungicyd z tlenkiem miedzi (Nordox 75 WG) od fazy 2 liści do osiągnięcia typowej masy liści. Po burzach i gradobiciu opryskiwać rośliny 2–3 razy co 7 dni środkiem Huwa-San TR50. Prawidłowa temperatura w przechowalni to 0–1°C, wilgotność względna powietrza 65–75%.
Nieinfekcyjne – oparzelizna słoneczna
Na wskutek intensywnego nasłonecznienia w czasie dosuszania cebuli po wyrwaniu na polu może pojawić się szklistość łusek mięsistych, które z czasem stają się przezroczyste. Cebula jest miękka, nieprzyjemnie pachnie.
Ograniczanie choroby. Termin wykopywania cebul dostosować tak, aby dosuszanie ich nie następowało przy intensywnym nasłonecznieniu. W przechowalni utrzymywać właściwą temperaturę zbliżoną do 0°C, gdyż w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach szybszy jest rozwój choroby.
macka
fot. Sobolewski, Wójcik
