Od 1.03.2019 r. weszła w życie ustawa z 31.01.2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym zwanym świadczeniem Mama 4 plus (DzU z 2019, poz. 303). Celem jest zapewnienie niezbędnych środków utrzymania osobom, które zrezygnowały z zatrudnienia lub innej działalności zarobkowej, albo ich nie podjęły ze względu na wychowanie dzieci.
Ustawa stanowi, że matczyna emerytura 4+ przysługuje matce, która urodziła i wychowała lub wychowała co najmniej czworo dzieci. Ojcu będzie świadczenie przysługiwało, jeśli wychował co najmniej czworo dzieci – w przypadku śmierci matki dzieci albo porzucenia dzieci przez matkę, lub w przypadku długotrwałego zaprzestania wychowywania dzieci przez matkę.
Emerytura przysługuje matce po osiągnięciu 60 lat albo ojcu po osiągnięciu 65 lat, w przypadku gdy osoba ta nie posiada dochodu zapewniającego niezbędne środki utrzymania, albo ma wypłacaną emeryturę lub rentę w wysokości niższej niż wysokość najniższej emerytury.
Świadczenie przysługuje pod warunkiem zamieszkiwania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w trakcie jego pobierania.
Zgodnie z przepisami ustawy świadczenie może przyznać prezes KRUS, jeżeli osoba, o której mowa wyżej, legitymuje się okresami podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, chyba że emeryturę lub rentę wypłaca jej wyłącznie ZUS.
Wnioski o emeryturę z tytułu urodzenia i wychowania co najmniej czworga dzieci będą składane i rozpatrywane przez prezesa KRUS w sytuacjach, gdy osoba ubiegająca się o świadczenie legitymuje się tylko okresami rolniczego ubezpieczenia społecznego lub okresami pracy w gospodarstwie rolnym, za które to okresy została opłacona składka. Jeśli więc matka, która urodziła i wychowała czworo lub więcej dzieci, ukończyła 60 lat i będzie legitymowała się krótkim np. 4-letnim podleganiem ubezpieczeniu społecznemu rolników (nie spełnia warunku 25-letniego podlegania ubezpieczeniu do przyznania emerytury rolniczej ustawowej) i będzie także legitymowała się np. 5-letnim ubezpieczeniem w ZUS, wniosek o emeryturę matczyną winna złożyć do ZUS. Wnioski do ZUS będą składały osoby, które legitymują się jakimkolwiek okresem podlegania ubezpieczeniom społecznym (opłacały składki w ZUS) lub nie były w ogóle ubezpieczone, albo pobierają z ZUS emeryturę lub rentę niższą od najniższej emerytury. Pani nie ma okresu ubezpieczenia rolniczego, za który opłacana była składka, wobec czego wniosek o emeryturę matczyną winna złożyć do ZUS.
Wnioski będą rozpatrywane po zbadaniu sytuacji dochodowej zainteresowanych. Do wniosku o świadczenie osoba ubiegająca się winna dołączyć m.in. akty urodzenia dzieci oraz oświadczenie o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i materialnej, których ustalenie jest niezbędne do przyznania świadczenia. W oświadczeniu wnioskodawca podaje m.in.:
- czy w wychowywaniu dzieci były przerwy i ich długość,
- posiadanie lub nieposiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty,
- pobieranie lub niepobieranie emerytury lub renty,
- uzyskiwanie bądź nieuzyskiwanie dochodu z zatrudnienia lub prowadzenia innej działalności (przedłożyć można zaświadczenie właściwego urzędu skarbowego),
- uzyskiwanie/nieuzyskiwanie dochodu z gospodarstwa rolnego z podaniem jego powierzchni,
- uzyskiwanie/nieuzyskiwanie dochodu z działu specjalnego produkcji rolnej.
Po dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy oraz jej rozpatrzeniu zostanie wydana decyzja administracyjna na zasadach, na jakich wydaje się decyzje w sprawach o świadczenia przyznawane w drodze wyjątku. Przyznanie tej emerytury w kwocie najniższej emerytury, tj. 1100 zł ma charakter uznaniowy.
Maciej Kania
źródło: na pytania odpowiada Ewa Jaworska-Spicak – ekspertka KRUS
