W dokumencie opinii Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego poruszono problem praktyk stosowanych przez sieci sprzedaży detalicznej. Między innymi konieczność zwiększenia przejrzystości w ustalaniu cen oraz marż pomiędzy detalistą, dostawcą, a producentem. Głównym celem jest wzmocnienie pozycji producentów. Państwa członkowskie dbać mają o odpowiedni poziom konkurencji i przede wszystkim wspierać współpracę małych producentów rolnych czy przetwórców z sieciami handlowymi.
Zbiór zasad i platforma ekspertów
Komisja europejska wydała decyzję o stworzeniu platformy ekspertów, która zajmować się będzie praktykami w zakresie umów zawieranych między przedsiębiorcami – Forum Wysokiego Szczebla ds. Poprawy Funkcjonowania Łańcucha Dostaw Żywności. Celem było stworzenie zbioru zasad uczciwych praktyk w łańcuchu dostaw między innymi, zakaz wykorzystywania dominującej siły przetargowej czy nadużywania gospodarczego uzależnienia.
Sprawozdanie w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności z 2016 r., to dokument przyjęty na poziomie UE ramach, którego poruszono Projekt Rezolucji Parlamentu Europejskiego. Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów wskazała potrzebę stworzenia listy przykładów nieuczciwych i uczciwych praktyk w łańcuchu dostaw żywności.
Kolejny wniosek Komisji Europejskiej
12 kwietnia 2018 r. Komisja Europejska przyjęła kolejny wniosek dotyczący nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw żywności. Skoncentrowano się w nim na mniejszych podmiotach. Akt ten jest dyrektywą, co daje państwom członkowskim swobodę, zapewniając równe warunki działania. Państwa należące do UE miałyby być zobowiązane do wyznaczenia publicznego organu, który odpowiedzialny będzie za egzekwowanie przepisów, prowadzić dochodzenia, nakładać grzywny oraz współpracować z innymi państwami członkowskimi.
Specyfika łańcucha
Wszystko zaczyna się na polu, a za ostatnie ogniwo łańcucha dostaw można uznać sklep detaliczny.
Całość łańcucha można podzielić na trzy grupy:
- dostawcy;
- przetwórcy;
- konsumenci.
Żywność jest o tyle specyficznym produktem, którego nie wyprodukujemy na zapas. Szczególnie tej, która przeznaczona jest na bezpośrednie spożycie. Dlatego też spotykamy się z presją na skrócenia łańcucha dostaw. Błędy w zarządzaniu to nie tyle marnotrawstwo, ile starty finansowe.
Idea tworzenia sieci lokalnych producentów i dostawców to idealny przykład na poprawienie tej sytuacji.
Nieuczciwe praktyki, nie widać końca
Temat nieuczciwych praktyk handlowych jest wciąż aktualny. 17 kwietnia 2019 roku, Parlament Europejski i Rada przyjęły dyrektywę (UE) 2019/633 w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach pomiędzy przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolnych i żywności.
W dyrektywie wymieniono między innymi takie nieuczciwe praktyki jak:
- Powiadomienia o anulowaniu zamówień na produkty łatwo psujące się z wyprzedzeniem mniejszym niż 30 dni powinny być uważane za nieuczciwe, gdyż dostawca nie będzie w stanie znaleźć innego zbytu na takie produkty;
- Dostawcy i nabywcy produktów rolnych i spożywczych mogą swobodnie negocjować transakcję sprzedaży, w tym cenę;
- Koszty przechowywania, prezentowania lub wystawiania na sprzedaż produktów rolnych i spożywczych, lub udostępniania ich na rynku są zwykle ponoszone przez nabywcę. W związku z tym niniejsza dyrektywa powinna zakazywać pobierania za takie usługi opłat od dostawcy.
Zapoznaj się z całą dyrektywą TUTAJ.
Co robi Polska w tym zakresie ?
W ramach Polskiego Ładu od 1 styczna 2022 r. pojawiły się ułatwienia związane ze sprzedażą bezpośrednią. W całym kraju jest około 11 tysięcy rolników, którzy zajmują się tą formą handlu. Żeby wzmocnić pozycję producentów w łańcuchu dostaw, sprzedawać żywność na lokalnych targach i bazarach bez uiszczania opłaty targowej. Zgodnie z rozporządzeniem, gminy mają obowiązek wyznaczenia miejsc handlowych, zwolnionych z opłat targowych. Ma to ułatwić rolnikom sprzedaż ich produktów. Miejsce do prowadzenia handlu dla rolników, zgodnie z ustawą powinno być zlokalizowane blisko punktu atrakcyjnego turystycznie, w centrum gminy lub miasta z dogodną komunikacją.
Stworzymy bezpłatną przestrzeń targową dla rolnika w mieście. To nie tylko wsparcie dla polskiej wsi ????, ale także lepszy dostęp dla konsumentów do lokalnej żywności, pochodzącej bezpośrednio od rolnika ????. pic.twitter.com/HApWoNWWY1
— Polski Ład (@PolskiLad_PiS) December 6, 2021
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zachęca wszystkich producentów rolnych do wzięcia udziału w badaniu przeprowadzanym przez Komisję Europejską na temat nieuczciwych praktyk handlowych w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych.
ANKIETA
Źródło: Izaleba lipińska "Producent rolny wobec nieuczciwych praktyk rynkowych – wybrane zagadnienia prawne" str. 6-8./ europarl.europa.eu/3dbinpacking.com/gov.pl
fot: envatoelements
