Zamieszczony w numerze 8 WiOM artykuł zatytułowany „Nie tylko majowe uszkodzenia na ogórku” spotkał się z dużym zainteresowaniem Czytelników, o czym świadczą telefony i e-maile do redakcji oraz do autorki dr Urszuli Kłosińskiej z Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. W artykule zostały opisane objawy uszkodzeń chłodowych we wszystkich fazach wzrostu, począwszy od fazy kiełkowania do owocowania, mylone często z objawami chorób.
W tym numerze na prośbę Czytelników opisujemy różnice między uszkodzeniami chłodowymi a herbicydowymi na siewkach ogórka. Ich rozróżnienie nie jest łatwe, gdyż na pierwszy rzut oka objawy mogą wydawać się podobne.
[Uszkodzenia chłodowe liścieni w postaci srebrnobiałych plam. Skarleniepierwszego liścia i całkowite zdeformowanie stożków wzrostu, co uniemożliwia dalszy wzrost roślin ogórka]
Srebrzenie czy bielenie?
Ogórek jest rośliną wrażliwą na uszkodzenia chłodowe oraz wszelkiego rodzaju herbicydy i dlatego każda nieprawidłowość w wykonaniu zabiegów zwalczania chwastów może negatywnie wpłynąć na uprawiane rośliny. Pierwszymi symptomami uszkodzeń chłodowych są miejscowe zmiany barwy tkanki liścieni/liści na kolor herbaciany, które w ciągu kilku dni stają się srebrzystobiałe. Natomiast początkowe objawy uszkodzeń herbicydowych to żółknące brzegi liścieni/liści, które bardzo szybko bieleją, rozprzestrzeniając się na większą powierzchnie liścia.
[Początkowe objawy uszkodzeń herbicydowych – żółknące brzegi liści, które bardzo szybko bieleją, rozprzestrzeniając się na większą powierzchnię liścia]
[Pierwsze symptomy uszkodzeń chłodowych – miejscowe zmiany barwy tkanki liścieni i liści na kolor herbaciany]
[Bardzo silne uszkodzenia herbicydowe – całkowicie zaschnięte liścienie oraz zasychający liść, stożek wzrostu bez uszkodzeń. W lewym dolnym rogu: siewka chwastu z zaschniętymi liśćmi]
[Srebrzenie liści – wynik uszkodzeń chłodowych]
Ostrożnie z chlomazonem
Uszkodzenia herbicydowe w fazie siewek, podobne do uszkodzeń chłodowych powoduje Command 480 EC, którego substancją czynną jest chlomazon. Preparat ten należy stosować bezpośrednio po siewie (najpóźniej do 2 dni po siewie) na starannie uprawioną glebę bez grud. Środek jest herbicydem selektywnym o działaniu układowym, pobieranym przez korzenie chwastów, powodującym w roślinie hamowanie syntezy karotenoidów. Charakterystycznym objawem działania jest bielenie tkanek. Command 480 EC działa na chwasty głównie w okresie ich kiełkowania. Po jego zastosowaniu chwasty nie wschodzą lub po wschodach bieleją i zasychają.
[Uszkodzenia herbicydowe. Całkowicie zaschnięte liścienie, zaschnięte brzegi liści, stożki wzrostu bez uszkodzeń, (czasami możliwe bielenie brzegów liści wierzchołkowych)]
[Uszkodzenia chłodowe. Srebrzyste plamy na liścieniach, pojedyncze małe, białe plamy na liściach, które często się powiększają i przyjmują kolor srebrzystobiały, stożki wzrostu dość mocno zdeformowane i przyżółknięte]
Uszkodzenia herbicydowe są rezultatem nie tylko bezpośredniego stosowania środków chwastobójczych. Wynikają też zakumulacji w glebie,na przykład z powodu znoszenia cieczy użytkowej lub użycia preparatu w nieodpowiednim terminie. Może też zdarzyć się sytuacja jednoczesnego wystąpienia na siewkach ogórka objawów uszkodzeń herbicydowych i chłodowych. W ich rozróżnieniu kluczową rolę odgrywa systematyczne i uważne obserwowanie roślin ogórka.
dr Urszula Kłosińska
IO Skierniewice
