Wiosna dla wielu producentów warzyw nie była łaskawa. Ulewne deszcze na przemian z gorącymi dniami były przyczyną licznych podtopień. Wiele upraw uległo zniszczeniu lub znacznemu osłabieniu. Rośliny wykazywały większą podatność na infekcje patogenami. Kolejne miesiące przyniosły wysokie temperatury, dochodzące nawet do 37°C i suszę. W takich warunkach aktywność większości groźnych patogenów grzybowych uległa zmniejszeniu. Panująca od dłuższego czasu susza spowodowała wzrost aktywności szkodników w uprawach warzyw. Miejsca żerowania stanowią wrota infekcji dla wielu organizmów chorobotwórczych. Należy zachować czujność, bo w sprzyjających warunkach pogodowych może zaistnieć niebezpieczeństwo rozwoju chorób. Aby temu zaradzić, należy w odpowiednim czasie zastosować preparaty.
Czarna zgnilizna
W drugiej połowie lata dużym zagrożeniem mogą być choroby bakteryjne, głównie czarna zgnilizna, której sprawcą jest Xanthomonas campestris pv. campestris. Pierwsze symptomy czarnej zgnilizny pojawiają się na obrzeżach liści i przybierają postać żółtych do brązowych zmian w kształcie litery V. Na tle zmian widoczne jest czernienie wiązek naczyniowych. W miarę rozwoju choroby zmiany stają się ciemniejsze, a liście mogą więdnąć i opadać. Patogen rozprzestrzenia się do pozostałych części roślin poprzez system naczyniowy. Na przekroju poprzecznym porażonej łodygi zaobserwować można pierścień czarnych, sczerniałych wiązek naczyniowych. Patogen przenoszony jest między innymi przez owady, dlatego też konieczna jest ochrona plantacji przed szkodnikami oraz ograniczanie możliwości rozprzestrzenienia się bakterii. Gdy choroba wystąpiła na polu, w następnym roku należy zaniechać uprawy roślin kapustowatych na tym samym stanowisku, a po skończonym sezonie wegetacji rośliny dokładnie usuwać.
W ochronie kapusty przed czarną zgnilizną nie ma zarejestrowanych środków chemicznych.
Alternarioza (czerń krzyżowych)
Panujące warunki pogodowe sprzyjają alternariozie. Sprawcą choroby jest grzyb Alternaria brassica, A. brassicola – saprofit, który bytuje na resztkach pożniwnych lub zasiedla rośliny i powoduje infekcje. Czerń krzyżowych pojawia się zwykle pod koniec sierpnia na najstarszych liściach, w formie drobnych, owalnych plam z koncentrycznym strefowaniem. Na powierzchni zmian, przy wysokiej wilgotności powietrza pojawia się aksamitny nalot zarodnikującej grzybni.
Ochrona. Przed czernią krzyżowych zaleca się stosowanie środków z grupy strobiluryn, triazoli, anilidów, np: Luna Experience 400 SC (0,9 l/ha), Signum 33 WG (0,75–1,0 kg/ha), Scorpion 325 SC (1,0 l/ha), Amistar 250 SC (0,8 l/ha), Difo 250 SC (0,5 l/ha). Zabiegi ochrony najlepiej rozpocząć profilaktycznie, w momencie zagrożenia lub po zauważeniu pierwszych objawów, zwykle od połowy lipca. Ostatni zabieg należy przeprowadzić nie później niż na 7 dni przed zbiorem, z zachowaniem terminu karencji.
Fuzaryjne gnicie główek
Dużym zagrożeniem może być fuzaryjne gnicie główek. Grzyb Fusarium avenaceum zwykle poraża główki kapusty na przełomie sierpnia i września. Pierwsze objawy choroby pojawiają się na powierzchni główek kapusty, przybierają postać drobnych, wodnistych plam. Z czasem na porażonych tkankach tworzy się białopomarańczowa, puszysta grzybnia. Objawy fuzaryjnego gnicia bywają często niezauważane w porę. Dzieje się to dlatego, że liście okalające główki kapust przysłaniają początkowe zmiany chorobowe.
Ochrona. Zabiegi ochronne najlepiej wykonać profilaktycznie, w momencie wystąpienia dogodnych warunków do infekcji (wysoka wilgotność, opady deszczu, temp. 20–25C). Środki zarejestrowane w ochronie przed czernią krzyżowych wykazują wysoką skuteczność w ograniczaniu fuzaryjnego gnicia kapusty, w szczególności Scorpion 325 SC (1,0 l/ha), Signum 33 WG (0,75–-1,0 kg/ha), Luna Experience 400 SC (0,9 l/ha).
Kiła kapusty
Duży problem może stanowić kiła kapusty, której sprawcą jest Plasmodiophora brassicae. Patogen wnika przez komórki włośnikowe i dalej do wnętrza korzenia rośliny gospodarza. Na skutek infekcji korzenie są mocno zdeformowane, pojawiają się jasnożółte, potem ciemniejące wyrośla. Pobieranie wody i składników pokarmowych jest w tym czasie mocno utrudnione, rośliny więdną. W przypadku dużego nasilenia choroby, rośliny żółkną i zamierają.
Ochrona. Skupia się głównie na zabiegach profilaktycznych. Środki, tj. Altima 500 SC, Frowncide, Ohayo (2,0 l/ha) zarejestrowane są do stosowania w formie podlewania rozsady bezpośrednio po posadzeniu na miejscu stałe. Rośliny wykazujące objawy chorobowe usuwać z pola wraz z systemem korzeniowym, co pozwoli ograniczyć namnażanie patogenu w ziemi.
Maciej Kania
Źródło: na podstawie artykułu Agnieszki Czajki (IO w Skierniewicach) z numeru 8/2019 WiOM
