Warsztaty zorganizowano z inicjatywy Zarządu Oddziału Puławskiego Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego. Spotkanie rozpoczął dr Rafał Wawer wykładem na temat 65-letniej historii badań erozyjnych w IUNG. Prace zapoczątkowało powołanie w 1951 r. Zakładu Podstaw Rolnictwa Terenów Urzeźbionych. Prace poświęcone procesom erozyjnym były kontynuowane w Zakładzie Ochrony i Rekultywacji Gruntów Rolnych (od 1972 r.), następnie w Zakładzie Gleboznawstwa i Ochrony Gruntów (od 1977 r.), Zakładzie Erozji Gleb i Urządzania Terenów Urzeźbionych (od 1987 r.) i Zakładzie Gleboznawstwa Erozji i Ochrony Gruntów (od 2000 r.).
Prace zespołów naukowych z IUNG koncentrowały się wokół zagadnień poświęconych:
- badaniom procesów erozji i czynników warunkujących ich występowanie i natężenie;
- ocenie wpływu sposobu użytkowania gruntów na natężenie procesów erozyjnych;
- opracowaniu koncepcji i wdrożeniu biologicznej zabudowy wąwozów lessowych;
- opracowaniu naukowych podstaw oraz doskonaleniu metod gospodarowania na terenach erodowanych;
- doskonaleniu metod diagnostyki, prognozowania i kartowania erozji.
W trakcie wystąpienia dr Wawer podkreślał, że tematyka badań erozyjnych obejmuje całokształt zagadnień, których rozwiązanie umożliwia zachowanie dodatnich wartości środowiska przyrodniczego i przebudowę jego komponentów zdeformowanych procesami erozyjnymi oraz polepszenie ekotechnicznych warunków zagospodarowania terenów zagrożonych erozją, ze szczególnym uwzględnieniem agroekosystemów.
W drugiej części spotkania dr Eugeniusz Nowocień zapoznał uczestników z problemami dotyczącymi erozji wodnej i wietrznej w naszym kraju. Naukowiec podkreślił, że erozja gleby jest jednym z czynników degradujących środowisko przyrodnicze, a zwłaszcza rolniczą przestrzeń produkcyjną. Jej skutki przejawiają się w niekorzystnych, przeważnie trwałych, zmianach warunków przyrodniczych (rzeźby, gleb, stosunków wodnych, naturalnej roślinności) i warunków gospodarczo-organizacyjnych (deformowanie granic pól, rozczłonkowanie gruntów, przekształcanie się dróg, niszczenie urządzeń technicznych). Zmiany takie prowadzą do obniżenia potencjału produkcyjnego ziemi i walorów ekologicznych krajobrazu.
Dr Nowocień zwrócił uwagę na fakt, że około 29% obszaru Polski, jest zagrożonych erozją wodną potencjalną, w tym ok. 4% erozją silną. Erozja wąwozowa występuje na około 18% powierzchni Polski, w tym erozja silna i bardzo silna na obszarze ok. 3%. Łączna długość wąwozów w Polsce wynosi około 40 tys. km. Dr Nowocień również zaprezentował wyniki badań kartograficznych prowadzonych przez profesorów Annę i Czesława Józefaciuków, z których wynika, że około 28% ogółu użytków rolnych w kraju jest zagrożonych erozją wietrzną, w tym około 10% erozją średnią i około 1% silną.
Po zakończeniu części teoretycznej odbyła się prezentacja działania aparatury naukowej stosowanej w badaniach modelowych, których celem jest ilościowe wyznaczenie ryzyka występowania erozji wodnej i wietrznej w Polsce. Badania ilościowe w warunkach symulowanego deszczu i wiatru rozpoczęto w październiku 1996 roku na 10 gatunkach gleb w czarnym ugorze przy spadku 10%, a od 2009 roku z zastosowaniem okrywy ochronnej (zadarnienia). Badania te są kontynuowane do chwili obecnej.
Uczestnicy spotkania mieli również okazję zapoznania się z pracami z zakresu doświadczalnictwa rolniczego oraz działalnością gospodarczą prowadzoną w Rolniczym Zakładzie Doświadczalnym w Grabowie n/Wisła, którą zaprezentował zebranym Dyrektor RZD dr inż. Marek Sowiński.
W V gleboznawczych warsztatach naukowych nt. „Erozja wodna i wietrzna w badaniach IUNG w Puławach” uczestniczyło 79 osób, w tym pracownicy IUNG-PIB oraz słuchacze niestacjonarnego studium podyplomowego z zakresu „Gleboznawstwa, gleboznawczej klasyfikacji gruntów i kartografii gleb”. Każdy z uczestników spotkania otrzymał szczegółowy opis przedstawionych zagadnień w opracowaniu pt. „Badania erozyjne w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowym Instytucie Badawczym".
Źródło: iung.pl
