Rolnictwo ekologiczne wymaga cierpliwości i planowania.
Państwo Woźnicy są właścicielami gospodarstwa produkującego żywność w systemie ekologicznym. Na areale 140 ha gruntów ornych, mają wiele odmian warzyw, oraz hodują zwierzęta. Od samego początku zajmują się uprawą ekologiczną, czego nie ułatwiają słabsze gleby, najczęściej 4 klasy.
- Gdy pozyskiwaliśmy grunty do naszego gospodarstwa, były one często wyjałowione i zaniedbane. Wymagało sporo czasu, nakładów i sił, aby te grunty przygotować do uprawy ekologicznej warzyw.- Mówi Piotr Woźnicki, rolnik z Sątyrza.
Ze względu na swoją specyfikę, produkcja ekologiczna wymaga wieloletniego planowania. W Sątyrzu Pierwszym ogórki wracają na to samo pole co 5 lat. Nie jest to proste, gdy trendy na rynku zmieniają się co roku. Aby opierać się tym wahaniom, Państwo Woźniccy przetwarzają część swojej produkcji. Dzięki temu mogą swoje produkty sprzedać nawet dwa razy drożej niż świeże. Postawili przede wszystkim na kiszonki. Przygotowują i sprzedają kiszone kapusty z różnymi dodatkami, ogórki, rzodkiewki, marchewki, buraczki oraz bardzo popularne ostatnio sok z kiszonej kapusty oraz kiszonego buraka.
- Największym problemem w ostatnim czasie w rolnictwie ekologicznym, jest brak siły roboczej – mówi właściciel.
Rolnictwo ekologiczne, czyli jakie?
Profesor Jolanta Kowalska z Poznańskiego IOR - PIB, podczas seminarium tłumaczyła, że dla rolnictwa ekologicznego najważniejsze jest stanowisko i lokalizacja. Aby rolnictwo ekologiczne miało sens, musi być odsunięte od upraw konwencjonalnych, oraz posiadać bogatą w składniki pokarmowe glebę. Jeśli są słabe gleby, dużym ułatwieniem jest produkcja zwierzęca która w postaci obornika dostarczy potrzebnych składników.
Kolejnym koniecznym warunkiem jest płodozmian, który zabezpiecza przed namnażaniem się patogenów oraz chwastów, jak również wzbogaca glebę o różne składniki pokarmowe.
Materiał siewny w ekologicznym rolnictwie, nie może być zaprawiany chemicznie. Nasiona muszą być dobrej jakości i czyste biologicznie, gdyż wiele chorób przenosi się właśnie na nich. Materiał siewny może być zaprawiany produktami naturalnymi jak na przykład:
- susz zielarski
- cynamon – kandydat do wpisania na listę substancji podstawowych
- odtłuszczone mleko w proszku.
Wszystkie środki ochrony roślin powinny być dopuszczone do użytku w rolnictwie ekologicznym, a zabiegi ochronne, w odróżnieniu od rolnictwa konwencjonalnego, są stosowane profilaktycznie
Czy ekologia wymaga specjalnych odmian?
Na to pytania odpowiedział nam wraz z właścicielem plantacji pokazowej, Dariusz Kacprzak z firmy PNOS Ożarów Mazowiecki. Na poletkach można było zobaczyć i porównać jak radziły sobie poszczególne odmiany. Na polach w Sątyrzu Pierwszym rosną:
- Zefir
- Lokata
- Brutus
- Alice
- Malika
- Śremianin
- Karaoke
- Karavan
- G17 PNOS Ożarów Mazowiecki
- Altaj
- G 3253 PNOS Ożarów Mazowiecki
- Sonate RZ
Choć wielkość produkcji odbiega od tej w rolnictwie konwencjonalnym, większość odmian radziła sobie bardzo dobrze w ekologicznym systemie produkcji.
Biologiczne insektycydy dla gospodarstw ekologicznych.
Możliwość ochrony upraw ekologicznych przed szkodnikami, przybliżył Michał Pniak z firmy Biocont. Firma ta zajmuje się produkcją biologicznych środków ochrony roślin. Ich produkty to zarejestrowane środki ochrony roślin lub produkty wspierające uprawę
Najbardziej popularne wśród rolników ekologicznych są:
- NeemAzal®-T/S - Biologiczny środek ochrony roślin przeciw szkodnikom, działający w 40% powierzchniowo i 60 % wgłębnie. Powstrzymuje rozwój owada. Sprawdza się w produkcji warzyw w gruncie i pod osłonami, w sadach oraz w roślinach ozdobnych. Okres jego karencji zależy od rośliny. Środek nie szkodliwy dla pszczół
- Prev-AM - Preparat zawierający olejek pomarańczowy. Ta substancja działa powierzchniowo i kontaktowo. Substancja czynna w kontakcie z owadami rozpuszcza chitynę – składnik ciała, działa również na mączniaka właściwego.
- Lepinox®PLUS - Zawiera bakterie, która zwalcza gąsienicę motyli w wielu uprawach. Działa przeciwko bielinkom i tantisiowi . Nie wolno go stosować w mieszaninie z środkami o odczynie silnie zasadowym (pow. 8pH).
- Naturalis – środek zawierający grzyba owadobójczego. Posiada rejestracje tylko pod osłony. Działa przed wszystkim na mączniki, wciornastki, mszyce i przędziorki.
- VitiSan - zawiera wodorowęglan potasu, fungicyd o działaniu powierzchniowym. Dozwolony do zastosowania w uprawach ekologicznych.
Super Ekolog 2021
Na koniec seminarium, odbył się konkurs wiedzy o uprawie i przetwórstwie ekologicznym. Wygrała Anna Opala, która wraz z mężem od 12 lat z powodzeniem prowadzi ekologiczne gospodarstwo Zielona Zagroda w Płocie, koło Drawska Pomorskiego. Serdecznie gratulujemy!
Zapraszamy do obejrzenia relacji z seminarium „Warzywa w systemie ekologicznym - uprawa i przetwórstwo”
