Organizmy glebowe, czyli edafon, to bakterie, promieniowce, grzyby, glony, pierwotniaki, nicienie, roztocza, skoczogonki, wazonkowce, dżdżownice, stawonogi oraz ssaki. Ile ich jest? Szacuje się, że w 15 cm warstwie gleby na powierzchni 1 ha znajduje się od 1,5-7,2 t mikroorganizmów. Dzielą się one na autochtoniczne, które występują raczej na glebach nieużytkowanych rolniczo oraz na zymogenne, które po wprowadzaniu do środowiska glebowego materii organicznej szybko się namnażają, po jej rozłożeniu zapadają w stan anabiozy, czyli obniżają do minimum wszystkie funkcje życiowe.
Na liczebność mikroorganizmów wpływają:
- warunki powietrzno-wodne
- stan uwilgotnienia gleby
- stan natlenienia gleby
- zawartość substancji organicznej
Mikroorganizmy, poprzez wydzielanie kwasów, biorą czynny udział w procesie rozpuszczania związków mineralnych i tworzeniu poziomów glebowych. Tworzenie agregatów glebowych zawdzięczamy głównie grzybom, które swoimi strzępkami otaczają cząstki glebowe bądź wydzielają do nich śluz. Rolę w tym procesie odgrywają również bakterie, promieniowce oraz korzenie roślin.
Bez mikroorganizmów nie byłby możliwy obieg materii i energii w przyrodzie. Rozkładają one materię organiczną, która ulega mineralizacji, po czym staje się dostępna dla roślin. Obecność mikroorganizmów ogranicza wymywanie związków w głąb profilu glebowego. Grzyby współpracują w glebie z roślinami na zasadzie symbiozy. Dzięki niej rośliny mają lepszy dostęp do wody i rozpuszczonych w niej soli mineralnych, w zamian grzyb otrzymuje produkt fotosyntezy, czyli glukozę.
mk
