StoryEditorRelacja ze spotkania

Czy warto opóźnić sadzenie, jak oszczędnie gospodarować opałem, jak zaoszczędzić na nawozach?

28.11.2022., 16:36h
Katarzyna WójcikKatarzyna Wójcik
Koniec sezonu 2021/2022 to zarazem czas decyzji pod kątem kolejnego. Czy warto opóźnić sadzenie, jak oszczędnie gospodarować opałem, jak zaoszczędzić na nawozach? To najważniejsze tematy dyskusji, toczących się podczas spotkania producentów osłonowych w Niedźwiadach.

A partnerzy do dyskusji byli przedni – reprezentujący najważniejsze składowe produkcji pod osłonami – firma dostarczająca nasiona Rijk Zwaan, rozsady Rozsadnik, nawozowa Yara oraz Hortico, łącząca wszystkie tematy.

Jak zaoszczędzić wybierając odpowiedni termin siewu?

Zasady zarządzania ciepłem w dobie wysokich cen energii przedstawił Wojciech Wasiak z firmy Rijk Zwaan. Zacytował wyniki porównania (z roku 2021) efektywności produkcji z dwóch terminów sadzenia – 27 grudnia 2020 i 12 stycznia 2021 r.

Jaka była różnica (przy 16-dniowej różnicy w terminie sadzenia)? Otóż, do 8 lutego z pierwszego sadzenia zebrano 1 kg owoców/m2, z drugiego 0 kg. Do 29 lutego odpowiednio – 4,5 i 3,5 kg. Różnica z 1 m2 wyniosła 1 kilogram.

Przyjmując cenę 12 zł/kg owoców – przychód z hektara był o 120 tys. zł wyższy z pierwszego terminu sadzenia.

Co jednak z kosztem opału? Przez 16 dni zużyto 68 ton miału/ha. Decydująca o opłacalności jest cena miału. Przy cenie 1500 zł/t, koszt 16-dniowego ogrzewania hektara szklarni wynosi 102 tys. zł.

image

Wojciech Wasiak – Rijk Zwaan

FOTO: fot. Wójcik

Wojciech Wasiak przypomniał też rolę czasem zapomnianych podwieszek z folii, które warto montować mimo kurtyn. Można wykorzystywać folię litą (antykondensacyjną) lub perforowaną (o perforacji 10 × 10 cm lub 10 × 20 cm). Obecność folii pozwala na wcześniejsze odsuwanie kurtyn – lepsze doświetlenie i wykorzystanie energii słonecznej.

Oto przykład. Pomidory uprawiane w nowoczesnej szklarni Venlo z 10 (w 8-metrowej nawie) rurami grzewczymi dolnymi, o średnicy 5,1 cm. Zadana temperatura 18oC. Przy dwóch kurtynach osiągnięto oszczędność energii na poziomie 40–45%.

Trzeba jednak pamiętać, że folia zawsze zwiększa RH (wilgotność względną) powietrza, zmniejszając aktywność roślin. Niższa aktywność roślin skutkuje pobieraniem mniejszych ilości pożywki, a zatem jej EC trzeba podnieść o około 0,3–0,5.

image

Krzysztof Banaszak przestawił pomidorową nowość firmy Rijk Zwaan – odmianę Pinkwin RZ, przeznaczoną do nasadzeń wiosennych i jesiennych, na 8–12 gron owoców o masie 200–250 g.

FOTO: fot. Wójcik

Temperatura liści z folią jest wyższa o 1–1,5oC niż bez folii, więc możliwe są niższe nastawy temperatury rur. Folia pozwala na minimalną wentylację przy ujemnych zewnętrznych temperaturach w celu obniżenia RH powietrza. W uprawie pomidora folię można utrzymywać do 4. grona, w ogórku do miesiąca po posadzeniu. Najlepiej nie zdejmować jej raptownie, tylko sukcesywnie przecinać. Przy nieprzewidywalnej pogodzie (ciepło i pochmurno), bywa konieczne jej szybkie zdjęcie tuż po założeniu.

Warto też pamiętać o wolniejszym tempie podnoszenia temperatury w szklarni. Bardziej ekonomiczny jest wzrost o 1oC na godzinę niż o 2oC.

Wojciech Wasiak podjął też temat wykorzystania słomy (250-kilogramowych balotów) jako źródła energii, jednak w okolicy Kalisza nie ma dużej podaży słomy, a transport mocno zwiększa koszty.

image

Marcin Pawlak – Rijk Zwaan.

FOTO: fot. Wójcik

Dlaczego warto kupić rozsady u profesjonalistów?

Aneta Okoń – manager z firmy Rozsadnik przedstawiając cały proces produkcji rozsad w firmie, uzasadniała decyzję o zakupie rozsady u profesjonalistów.

image

Aneta Okoń – manager firmy Rozsadnik.

FOTO: fot. Wójcik

Rozpoczęcie produkcji rozsad pod osłony poprzedza badanie wody. Na podstawie wyniku badania jest układany skład pożywki. Otoczkowane nasiona określonej odmiany są wysiewane mechanicznie do paluszków (kemplugów) z wełny mineralnej o średnicy 20 mm i wysokości 27 mm, umieszczonych w tackach styropianowych po 240 sztuk. Po wysiewie są zasypywane wermikulitem.

image

Jak przyspieszyć plonowanie pomidora? Z wizytą w Czeluścinie

W ofercie firmy jest też rozsada ogórka szczepionego na dyni figolistnej, której nasiona trafiają do minikostek (25 × 25 × 40 mm), połączonych po 200 sztuk w płyty.

Potem (przez 1–2 doby) wysiewy przebywają w komorze kiełkującej z temperaturą 25 - 27oC. Po upływie 3 dni od wyjęcia z komory następuje mechaniczna segregacja podkładek. Szczepienie przypada przeważnie w 14. dniu od wysiewu. Zaklipsowane – podkładka i zraz mają komfortowe do zrastania warunki w tunelach (ustawionych w szklarni), zapewniających wysoką wilgotność (system dysz, podający wodę z pożywką) i temperaturę 25oC.

Po tygodniu następuje pikowanie – paluszków do kostek wełny mineralnej. W Rozsadniku są wykorzystywane kostki w dwóch wymiarach 10 × 10 cm i 15 × 15 cm, z ringiem lub bez. Teraz rośliny są doświetlane i dokarmiane w optymalnym reżimie termiczno-wilgotnościowym. Kontroli podlegają:

  • wilgotność kostki,
  • jej ciężar,
  • pH i EC.

Szybki, w optymalnych warunkach, wzrost roślin wymusza ich rozstawienie. Najpierw 100 roślin (w kostkach 10 × 10 cm) zajmowało 1 m2, a po rozstawieniu na metr kw. przypada 17–18 roślin.

Wartością dodaną jest też ochrona biologiczna, aplikowana podczas produkcji rozsady – pożyteczne nicienie i roztocza. Przed połamaniem w trakcie transportu i sadzenia chronią rośliny bambusowe podpory wysokości 40–50 cm. Dużo uwagi poświęciła pani Okoń restrykcyjnym zasadom higienicznym, przestrzeganym i kontrolowanym w firmie.

Produkcja szczepionej rozsady ogórka trwa 38–45 dni od wysiewu, nieszczepionej – 21–34 dni. Dla zasady pani manager przypomniała o wrażliwości ogórka na niskie temperatury i unikaniu przechłodzenia rozsady w obiekcie docelowym (uruchomienie ogrzewania odpowiednio wcześnie przed dostawą rozsady).

Odmiany ogórka

  • Mestana RZ to nowa odmiana ogórka midi (długość owocu 18–24 cm, lekkie żebrowanie) do produkcji pod osłonami (szklarnie i tunele) w podłożach inertnych. Nadaje się do nasadzeń wczesnych od 10 stycznia i jesiennych. Polecana do uprawy na parasol i opuszczanej. Rośliny dobrze się regenerują w drugiej części cyklu wiosennego po okresie przesilenia. Demonstrują wysoką odporność na antraknozę i parcha dyniowatych.
  • Cretasun RZ jest również nową odmianą pod osłony, odmianą mini (długość owocu 17–21 cm) z grupy Blueleaf (liście ciemnozielone, ze zwiększoną ilością chlorofilu). Ta cecha zmniejsza atrakcyjność liści dla przędziorka. Polecana do uprawy w podłożach inertnych i organicznych. Uprawa na parasol bądź opuszczana. Zaleca się sadzenie od 15 lutego. Dobrze plonuje także latem, podczas upałów. Odmiana ma wysoką odporność na parcha dyniowatych i mączniaka prawdziwego.
  • Z odmian partenokarpicznych firma poleca najplenniejszą odmianę Kybria RZ, tolerancyjną na niskie natężenie światła, otwartą i generatywną.
  • Warto też zwrócić uwagę na odmianę Cantara RZ i nowość Ilonara RZ, o owocach grubobrodawkowych. Jest rekomendowana do wczesnych upraw szklarniowych i tunelowych (sadzenie od stycznia). Ma wysoką odporność na parcha dyniowatych i mączniaka prawdziwego.

Jak zapobieg suchej zgniliźnie wierzchołkowej owoców pomidora?

Wojciech Kopeć przypomniał przyczyny suchej zgnilizny wierzchołkowej owoców pomidora, do których należą m.in. brak zaopatrzenia korzeni w wapń, brak możliwości przemieszczania się wapnia w roślinie, zasolenie, upał, wysoka wilgotność powietrza.

image

Wojciech Kopeć – Yara Poland.

FOTO: fot. Wójcik

Jak zatem jej zapobiegać?

  • Zwiększyć częstość fertygacji.
  • Zmniejszyć poziomy aplikacji gibereliny.
  • Obniżyć EC.
  • Utrzymywać wilgotność względną powietrza na poziomie 65–70%, używając wietrzników od strony zawietrznej, aby wierzchołki roślin nie przesuwały się i rośliny nie zamykały aparatów szparkowych.
  • Na młode rośliny w fazie liścieni zastosować dolistnie YaraVita Actisil (0,1%), mając na celu zwiększenie przekroju wiązek naczyniowych w roślinach.
  • Po upływie 30 dni od kwitnienia aplikować dolistnie czterokrotnie kwas abscysynowy (ABA) w dawce 500 mg/l.
  • Dwa razy w tygodniu opryskiwać Calcinitem (40 mmol/l).
  • Utrzymywać zawartość fosforu w środowisku korzeniowym na poziomie 3–6 mmol/l, stosując polifosforan, np. Super FK30 (polifosforany wpływają na zwiększanie masy korzeni pomidora).
  • Unikać niedoboru manganu.
  • Prawidłowo usuwać liście pomidora.

W celu żywienia roślin żelazem Wojciech Kopeć rekomendował używanie nawozu YaraVita Rexolin X60, zawierającego Fe w formie schelatowanej (HBED). Zwrócił też uwagę na niższą aktualnie cenę nawozu Superba Zielona Forte niż odpowiadających jego składowi nawozów pojedynczych. Skład Superby:

  • azot – 8,2% N (w tym 8,1% N-NO3);
  • fosfor – 11,5% P2O5;
  • potas – 36,1% K2O;
  • magnez – 2,8% MgO;
  • siarka – 5,7% SO3;
  • żelazo – 0,23% Fe;
  • mangan – 0,14% Mn;
  • cynk – 0,03% Zn;
  • miedź – 0,01% Cu;
  • bor – 0,04% B;
  • molibden – 0,003% Mo (mikroelementy są schelatowane EDTA lub DTPA).

Praktyki w aspekcie biologicznej ochrony ogórka

Paweł Kulas z firmy Hortico przypomniał zdobycze nauki i praktyki w aspekcie biologicznej ochrony ogórka. W zwalczaniu mączlika szklarniowego można wykorzystać kilka rozwiązań - Eretline, Encarline oraz Swirskiline (drapieżny roztocz Amblyseius swirskii). Warto pamiętać, że preparat Swiskiline zwalcza nie tylko mączliki, ale również przędziorki i wciornastki.

  • Eretline to nazwa produktu, zawierającego Eretmocerus eremicus – ośca mączlikowego – błonkówkę pasożytującą larwy mączlików oraz zjadającą te szkodniki. Osiec jest aktywny w wyższych (niż Encarsia) temperaturach – powyżej 25°C, nawet do 40oC. Na metr kwadratowy wprowadzamy od 1,5 (prewencja) do 5 (kuracja) sztuk ośca trzykrotnie, co dwa tygodnie. Zawieszki powinny się znaleźć 50 cm nad wierzchołkami roślin.
  • Preparat Encarline kryje w sobie pasożytnicze osy – dobrotnice szklarniowe (Encarsia formosa), zwalczające mączlika w różnych stadiach larwalnych, od drugiego do czwartego. Optymalna dla dobrotnicy temperatura to 18oC (nie rozmieszczamy zawieszek przy rurach grzewczych i przy oświetleniu). Na metr kwadratowy wprowadzamy od 1,5 (prewencja) do 5 (kuracja) sztuk dobrotnicy trzykrotnie, co dwa tygodnie. 
  • Również do zwalczania przędziorków Paweł Kulas rekomendował kilka produktów. Anderline (Amblyseius andersoni) introdukowany w lutym lub marcu. Stosuje się posypowo lub w formie zawieszek – po jednej saszetce na roślinę albo taśm.
  • Phytoline (Phytoseiulus persimilis) wprowadza się po znalezieniu pierwszego przędziorka.
  • Amblyline (drapieżny roztocz – Amblyseius cucumeris), Montyline (drapieżny roztocz – Amblyseius montdorensis), Hypoline (drapieżny roztocz – Hypoaspis miles) oraz Exhibitline Sf (entomopatogeniczne nicienie – Steinernema feltiae) – wszystkie mają za zadanie zwalczanie wciornastów.
image

Paweł Kulas – Hortico

FOTO: fot. Wójcik

 

 

11. październik 2024 11:38